Farma fotowoltaiczna - jak zacząć? Inwestycja krok po kroku

Jeżeli kiedykolwiek marzyłeś o zbudowaniu własnej farmy fotowoltaicznej, to teraz jest na to doskonały moment. Z uwagi na konieczność zwiększenia wykorzystania OZE (odnawialnych źródeł energii) w krajowym miksie energetycznym dostępnych jest wiele rodzajów dofinansowań na podobne przedsięwzięcia. Łatwo też zawrzeć korzystne umowy. Ponadto ceny potrzebnych przy podobnej inwestycji podzespołów stale spadają – wszystko dzięki zwiększonemu zapotrzebowaniu i zintensyfikowanej produkcji, która pozwala na oszczędności w fabrykach, a w efekcie obniżenie ceny końcowej (nie bez znaczenia jest też oczywiście rynkowa rywalizacja).

Farma fotowoltaiczna – co to jest?

Wzorem typowej farmy, farmy fotowoltaiczne to projekty zajmujące spore przestrzenie. Na wydzielonym obszarze rozlokowuje się panele fotowoltaiczne z inwerterami solarnymi. Za ich sprawą energia słoneczna przemieniania jest w energię elektryczną. Produkowany na farmach fotowoltaicznych prąd przesyłany jest do ogólnej sieci energetycznej. W przeciwieństwie do przydomowej fotowoltaiki, farmy charakteryzuje często naprawdę imponująca moc – od 0,5 do nawet kilkuset MegaWatów (MW). Największa farma fotowoltaiczna na świecie znajduje się w Chinach. Położona na pustyni instalacja Longyangxia Dam Solar Park może pochwalić się mocą zainstalowaną aż 850 MW. Już wkrótce może jednak zdetronizować ją Arabia Saudyjska, która planuje zainwestować w instalację o mocy… 200 GW!

Czego potrzebujesz, żeby rozpocząć budowę farmy fotowoltaicznej?

Budowa farmy fotowoltaicznej to naprawdę kusząca sprawa, niemniej trzeba przyznać, że wiąże się z szeregiem decyzji i wizyt w różnorodnych urzędach. Nie wiesz, jak się za to zabrać? Oto kilka wskazówek dotyczących dokumentacji i kolejnych kroków realizacyjnych.

Działka pod farmę fotowoltaiczną

Jeżeli chcesz wybudować farmę fotowoltaiczną, będziesz potrzebować odpowiedniej działki. Szukając jej, weź pod uwagę:

brak zacienienia – wydajność fotowoltaiki zależy od jej dostępu do światła słonecznego. Zacienienie wynikające z zagospodarowania otoczenia, specyficzne warunki pogodowe, roczne nasłonecznienie – przeanalizuj to wszystko z tej perspektywy i na tej podstawie wybierz lokalizację dla swojej farmy fotowoltaicznej;
typ działki – farmę fotowoltaiczną najłatwiej postawić jest na gruncie typu IV lub gorszego. Wysokiej jakości ziemia dobra pod uprawy wymagałaby przejścia procesu odrolnienia, na które zgodę wyrazić musi sam minister;
zapisy w miejskim planie zagospodarowania przestrzennego – bardzo często istnienie MPZP, ogranicza budowę elektrowni. Podczas szukania gruntu dla farm fotowoltaicznych najwygodniej jest rozglądać się za przestrzenią pozbawioną podobnych zapisów;
dostęp terenu do drogi publicznej – utwardzona droga to element konieczny dla wjazdu ciężkiego sprzętu budowlanego;
warunki techniczne do wpięcia do sieci energetycznej – 200 metrów do sieci energetycznej średniego napięcia to optymalna odległość przede wszystkim ze względów ekonomicznych.

Decyzja środowiskowa

By zbudować farmę fotowoltaiczną, konieczne jest uzyskanie decyzji środowiskowej. Dokument taki wydaje Urząd Miasta lub Urząd Gminy. By go uzyskać, musisz złożyć odpowiednie podanie, wskazując w nim:

wniosek o wydanie decyzji środowiskowej,
raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko lub kartę informacyjną przedsięwzięcia wraz z wnioskiem o ustalenie zakresu raportu,
kopię mapy ewidencyjnej obejmującej teren, na którym będzie realizowane Twoje przedsięwzięcie,
mapę w skali zapewniającej czytelność danych z zaznaczonym przewidywanym terenem, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie,
wypis z rejestru gruntów lub inny dokument wydany przez organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków,
analizę kosztów i korzyści,
dowód uiszczenia opłaty skarbowej za wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Warunki zabudowy

Ten punkt jest konieczny tylko w przypadku, gdy zakupiona przez Ciebie działka nie posiada miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. By wystąpić o warunki zabudowy, należy zwrócić się ponownie do Urzędu Miasta lub Urzędu Gminy z:

wnioskiem o ustalenie warunków zabudowy,
2 egzemplarze mapy zasadniczej w skali 1:1000 (jedna czysta, druga z zaznaczeniem obszaru dotyczącego wniosku);
dokumentacją inwestycji w formie opisu i graficznego przedstawienia;
decyzją środowiskową,
dowodem wniesienia opłaty skarbowej.

Warunki przyłączeniowe do sieci energetycznej

O określenie warunków przyłączeniowych do sieci energetycznej należy wystąpić do regionalnego operatora sieci dystrybucyjnej. W tym celu konieczne będzie przygotowanie kolejnej paczki dokumentów:

planu zabudowy na mapie sytuacyjno-wysokościowej ze wskazaniem usytuowania przyłączanego obiektu względem istniejącej sieci,
wypisu z KRS potwierdzający działalność gospodarczą,
umowy dzierżawy i wypisu z ksiąg wieczystych,
uproszczonego wypisu z rejestru gruntów,
decyzji o warunkach zabudowy,
szczegółowej dokumentacji urządzeń, które zostaną zainstalowane na farmie;
planowanego schematu wewnętrznego źródła,
dowodu wniesienia opłaty za przyłączenie.

Uzyskanie pozwolenia na budowę

Tak jak w przypadku każdej innej budowy, również stawiając farmę fotowoltaiczną, potrzebować będziesz odpowiedniego pozwolenia na budowę. W tym celu z dokumentami należy wystąpić do Urzędu Wojewódzkiego. Potrzebne Ci będą:

wniosek o pozwolenie na budowę,
profesjonalny projekt budowlany,
decyzja środowiskowa,
warunki zabudowy,
kopia dokumentu potwierdzającego tytuł prawny wnioskującego do korzystania z nieruchomości,
dowód wniesienia opłaty administracyjnej.

Promesa koncesji, czyli wniosek o przyznanie koncesji

Jeżeli planujesz wytwarzać energię elektryczną o łącznej mocy powyżej 50 MW, konieczne będzie uzyskanie koncesji. Pierwszym krokiem w tym kierunku jest złożenie wniosku o promesę koncesji, czyli swoistą obietnicę koncesji po zrealizowaniu inwestycji. Podanie składa się w Urzędzie Regulacji Energetyki. Potrzebne są do tego takie dokumenty, jak: wraz z wymaganymi dokumentami:

dokumentacja spółki (odpis KRS, zaświadczenie o nadaniu NIP, potwierdzenie zarejestrowania przedsiębiorcy jako podatnika od towarów i usług, wykaz podmiotów mających wpływ na działanie spółki, wypis z Krajowego Rejestru Karnego, oświadczenie o niepozostawaniu w stanie upadłości, oświadczenie o braku zarzutów przestępstw związanych z inwestycją, opis prowadzonej działalności gospodarczej i biznesplan na dalszą działalność, dokumentacja potwierdzająca tytuł prawny do obiektów i instalacji niezbędnych, informacje o sieciach oraz urządzeniach i instalacjach, a także osobach pracujących wraz z ich kwalifikacjami; dowód wniesienia opłaty skarbowej),
dokumentacja techniczna (opis parametrów technicznych sprzętów, charakterystyka odbiorców energii, decyzja o warunkach zabudowy, pozwolenie na budowę farmy, techniczne warunki przyłączenia, umowa przyłączenia),
dokumenty potwierdzające dysponowanie środkami do funkcjonowania przedsiębiorstwa (roczny bilans planowanych dochodów z wyszczególnieniem przychodów i kosztów, opis planowanej sprzedaży energii w czasie minimum 3 lat, sprawozdanie finansowe z ostatnich 3 lat, gwarancje bankowe i ubezpieczeniowe, zaświadczenia z banku o zdolności płatniczej i kredytowej, zaświadczenia z ZUS i US o uregulowaniu bieżących płatności).

Realizacja projektu wykonawczego, czyli budowa farmy fotowoltaicznej

Po zgromadzeniu potrzebnej dokumentacji można wreszcie wziąć się do faktycznej budowy farmy fotowoltaicznej. W tym momencie należy sporządzić projekt wykonawczy, rozpocząć prace przygotowawcze (droga dojazdowa, ogrodzenie etc.) i sprowadzić elementy instalacji (inwertery, panele fotowoltaiczne, elementy konstrukcyjne etc.). Gdy wszystko jest na miejscu można przystąpić do instalacji farmy PV.

Umowa przyłączenia

Kiedy budowę farmy fotowoltaicznej będziesz już miał za sobą, przyjdzie czas na zgłoszenie gotowości jej przyłączenia do sieci energetycznej. Po zgłoszeniu zawiera się umowę o przyłączenie. Specjaliści przeprowadzają odbiór końcowy instalacji. Wtedy następuje rozruch technologiczny elektrowni słonecznej i rozpoczyna się wytwarzanie energii elektrycznej i realne przesyłanie prądu do sieci.

Wykonanie powykonawczej mapy geodezyjnej i otrzymanie koncesji

W chwili ukończenia budowy farmy PV należy jeszcze jeden raz zgłosić się do Urzędu Regulacji Energetyki. Tym razem składa się w nim powykonawczą mapę geodezyjną (w zestawie z 3-letnim bilansem przychodów i kosztów, promesą i pozwoleniem na użytkowanie). URE przekazuje również inwestorowi koncesję na produkcję i sprzedaż energii elektrycznej ze słońca.

Ile trwa proces budowy farmy fotowoltaicznej?

Najbardziej czasochłonnym elementem w przypadku budowania farm fotowoltaicznych jest uzyskiwanie stosownych pozwoleń. Sam proces montażu farmy PV zajmuje – w zależności od jej wielkości – zaledwie kilka do kilkunastu tygodni. Gromadzenie całej dokumentacji i oczekiwanie na decyzje powoduje jednak, że proces ten może zająć od 1,5 roku do niemal 3 lat.

Ile kosztuje budowa farmy fotowoltaicznej i jak szybko zwraca się taka inwestycja?

Według danych rządowych średnia cena farmy fotowoltaicznej o mocy 1 MW jak dotąd wynosiła około 3 milionów złotych. Szacuje się, że w najbliższym czasie koszty te mogą zmaleć ze względu na taniejące panele fotowoltaiczne i inne podzespoły niezbędne do pozyskiwania prądu z tego typu odnawialnych źródeł energii. Nie można też zapominać o wciąż funkcjonujących atrakcyjnych dofinansowaniach, które mogą znacząco obniżyć koszty podobnej inwestycji.

Jak szybko zwraca się farma fotowoltaiczna? Przy optymalnym wykorzystaniu dostępnych na rynku możliwości jej finansowania i atrakcyjnej aukcji OZE należy spodziewać się pierwszych zysków po około 10 latach od podłączenia instalacji do sieci energetycznej i rozpoczęcia przesyłu energii. Farma fotowoltaiczna wykazuje rentowność na poziomie około 9%.