Panele słoneczne kuszą nie tylko mieszkańców domków jednorodzinnych. Coraz częściej widuje się dziś fotowoltaikę montowaną prywatnie na własnych balkonach. Jak wyglądają zasady prawne w przypadku podobnych instalacji? Jakich formalności należy dopełnić, planując montaż paneli słonecznych na balkonie? Czy takie rozwiązanie w ogóle się opłaca? Dzisiaj przyjrzymy się bliżej fotowoltaice montowanej na tarasie mieszkania.
Prywatne panele fotowoltaiczne w bloku, czyli czym są mikroinstalacje
Analizując kwestię paneli fotowoltaicznych na balkonie, należy w pierwszej kolejności zapoznać się z definicją mikroinstalacji fotowoltaicznej. Jak sama nazwa wskazuje, jest to zestaw urządzeń o niewielkiej mocy zainstalowanej (o określonym przez producenta sprzętu maksymalnym uzysku prądu), nieprzekraczającej 40 kW. Instalacje o podobnej mocy nie wymagają żadnych specjalnych pozwoleń. Tak naprawdę ograniczają nas jedynie koszty, dostępność miejsca i – w przypadku fotowoltaiki na balkonie – zgoda wspólnoty mieszkaniowej.
Panele słoneczne na balkonie – kwestie prawne
Polskie prawo nie zakazuje montażu paneli fotowoltaicznych na balkonie. Coraz częściej zdarza się zresztą, że w panele słoneczne nie inwestują pojedynczy mieszkańcy bloku, ale całe wspólnoty. Czy jednak brak zaangażowania lokalnej społeczności mieszkaniowej przekreśla Twoje szansę na pozyskiwanie energii ze Słońca? Zdecydowanie nie. Nie możesz jednak pozwolić sobie na zupełną samowolkę. Okazuje się bowiem, że o ile kupując mieszkanie, stajemy się właścicielami wewnętrznej części balkonu, o tyle elewacja jest już poza naszą decyzyjnością.
Porozumienie ze wspólnotą mieszkaniową
Z powodu ograniczeń dotyczących dysponowania zewnętrzną częścią balkonu, pierwszym krokiem w przypadku chęci zainstalowania fotowoltaiki na tarasie jest skontaktowanie się z lokalnym zarządzem – wspólnotą lub spółdzielnią mieszkaniową. Zdarza się też, że zasady dotyczące wprowadzania zmian w częściach okalających lokal określone są w statucie spółdzielni lub zarządu.
Przedstawiając swoją prośbę podmiotowi decydującemu, warto podeprzeć się projektem mikroelektrowni, w którym uwzględnione zostaną takie rzeczy, jak wytrzymałość konstrukcji balkonu oraz kwestia bezpieczeństwa budynku i jego mieszkańców. Podobne dane uzyskać możesz poprzez zlecenie profesjonalnej firmie zajmującej się fotowoltaiką audytu energetycznego.
Zgłoszenie mikroinstalacji u operatora sieci
Po wdrożeniu instalacji fotowoltaicznej należy powiadomić o tym fakcie operatora lokalnej sieci dystrybucyjnej. W zgłoszeniu mikroinstalacji należy wskazać:
- termin jej przyłączenia,
- lokalizację,
- źródło pozyskiwania energii (w tym przypadku będzie to energia słoneczna),
- poziom mocy zainstalowanej,
- dane odbiorcy końcowego,
- opis techniczny instalacji.
Warto wiedzieć, że poszczególni operatorzy posiadają własne wymagania dotyczące dokumentacji dla przyłączenia mikroinstalacji. Najlepiej jest więc skontaktować się zawczasu ze swoim operatorem lub przeanalizować wskazówki zawarte na jego stronie internetowej.
Zgłoszenia balkonowej elektrowni słonecznej powinno dokonać się w czasie nie dłuższym niż 30 dni przed przyłączeniem jej do sieci operatora. Stosowne dokumenty można wysłać pocztą, złożyć osobiście w biurze lub przekazać drogą elektroniczną. Po otrzymaniu pism operator musi dokonać ich weryfikacji i poinformować osobę występującą z wnioskiem o swojej decyzji – możliwości przyłączenia lub konieczności uzupełnienia braków w dokumentacji. Finalnie prosumenci (czyli najprościej mówiąc – osoby, które są jednocześnie wytwórcami i konsumentami wytwarzanej zielonej energii) otrzymają potwierdzenie danych technicznych przyłączonej mikroinstalacji. Konieczne będzie też w ich przypadku zaktualizowanie umowy kompleksowej. W ciągu 30 dni od kompleksowego zgłoszenia operator instaluje (bezpłatnie) licznik dwukierunkowy, którego zadaniem jest mierzenie przesłanej do sieci energii elektrycznej.
Fotowoltaika na balkonie – jak to działa?
Niezależnie od wielkości elektrowni słonecznych oraz miejsca ich instalacji, zasada działania fotowoltaiki prezentuje się bardzo podobnie. Panele fotowoltaiczne pobierają energię z promieni słonecznych i zamieniają ją w prąd stały, który trafia do mikroinwertera. Tam zmienia się w prąd przemienny. Wytworzona energia zostaje wykorzystana według zapotrzebowania, a jej ewentualne nadwyżki przekazywane są do dystrybutora sieci energetycznej. Dodatkową energię można „odebrać” od dostawcy w chwili okresowych braków produkcyjnych.
Koszt instalacji fotowoltaicznej na balkonie
Balkony nie są w stanie pomieścić rozbudowanej instalacji fotowoltaicznej, więc z oczywistych względów koszty podobnej inwestycji są dużo niższe niż w przypadku domów jednorodzinnych. Na jej koszty składają się:
- panele fotowoltaiczne – zwykle jeden lub dwa, bo na tyle pozwalają standardowe balkony. By cieszyć się możliwie wysoką wydajnością paneli słonecznych, należy zdecydować się na rozwiązania z górnej półki;
- mikroinwerter (mikrofalownik) – w którym prąd stały będzie zmieniany w prąd przemienny. Inwerter podłącza się bezpośrednio do paneli oraz do gniazdka;
- wartość montażu (przy zaangażowaniu profesjonalnej firmy).
Panele fotowoltaiczne, mikroinwerter, system montażu oraz okablowanie to koszt około 2500 złotych. Zatrudnienie fachowców winduje tę cenę do około 4000 złotych. Warto pamiętać, że możemy obniżyć koszty, z jakimi wiąże się montaż instalacji fotowoltaicznej na swoim balkonie poprzez skorzystanie z dofinansowań i możliwości odliczenia fotowoltaiki od podatku.
Ile prądu można uzyskać z paneli fotowoltaicznych na balkonie?
Dwa panele o łącznej mocy około 0,7 kWp są w stanie wyprodukować blisko 550 kWh energii rocznie. Uwzględniając dzisiejsze koszty energii, daje to oszczędność roczną na poziomie około 400 złotych. Wszystko jednak wskazuje na to, że ceny energii w Polsce będą rosły o nie mniej niż 5% rocznie. Oznacza to nie tylko większe oszczędności, ale też szybszy zwrot inwestycji (w ciągu jakichś 9 lat). Oczywiście większa instalacja fotowoltaiczna może wygenerować większą moc i zyski. Na wygranej pozycji w tym przypadku znajdują się więc te osoby, które posiadają duże balkony, a najlepiej wysoko położone tarasy.
Kiedy warto rozważyć instalację paneli słonecznych na balkonie?
Instalacja fotowoltaiczna na balkonie to rozwiązanie, nad którym warto się zastanowić tylko w wybranych przypadkach. Wymiernych efektów, które uzasadniałyby inwestycję w panele słoneczne, można spodziewać się, gdy:
- jesteśmy właścicielami mieszkania, którego nie planujemy zmieniać. Fotowoltaika zwraca się dopiero po kilku latach, a jej żywotność wynosi 25 lat i więcej. Największy sens montowania instalacji do poboru energii słonecznej w bloku ma więc wtedy, gdy planujemy zostać w nim przez przynajmniej kilkanaście lat;
- wiemy, jak zagospodarowana zostanie okolica. Jeżeli nasz balkon położony jest nisko, a okolica nie jest jeszcze zabudowana, musimy liczyć się z ryzykiem powstania budynków, które zacienią nasz taras. Długotrwałe zacienienie w ciągu dnia przekreśla zasadność fotowoltaiki;
- nasz balkon ulokowany jest od strony południowej – zwiększa to efektywność instalacji;
- zużywamy dużo energii i płacimy wysokie rachunki za prąd.